Zelfmanagement bij lymfoedeem

Helga Muijs en Jannie van Twillert • 7 april 2021

Lymfoedeem is een chronische aandoening. Wat betekent dat het niet meer over gaat, maar je kunt ( en moet) als oedeempatiënt zelf actie ondernemen om zo goed mogelijk met je aandoening te kunnen leven. Dit noemen we zelfmanagement. 

Hygiëne en huidverzorging. 
Bij  lymfoedeem zien we vaak dat de huid veranderd. We kunnen deze huid goed verzorgen met een PH neutrale crème of lotion. Bijvoorbeeld Eucerin met de rode dop (verkrijgbaar in de apotheek ).  Als u TEK ( therapeutisch elastische kous) draagt is het belangrijk om ‘s avonds NA het uittrekken van de therapeutisch elastische kous uw huid in te smeren. Niet insmeren voordat u uw kous aantrekt. De rubber vezels in de meeste kousen zijn niet bestand tegen crèmes.
U moet ook u huid beschermen tegen wondjes en ontstekingen. Doordat een beschadigd lymfesysteem slechter voor de huid zorgt, bent u gevoeliger voor ontstekingen . Het meest berucht is wondroos (erysipelas ). Wanneer u een wondje hebt kunt u dit ontsmetten met sterilon of betadine. Wanneer er toch rode plekken ontstaan, of wanneer u pijn krijgt of koorts, moet u zo snel mogelijk een arts raadplegen. De behandeling bestaat uit een kuur antibiotica.
Ook schimmelnagels en zwemmerseczeem zijn een beruchte oorzaak van een ontsteking. 


Zelf zwachtelen.
Uw therapeut kan u zelf leren zwachtelen. Om dit goed te leren moet u dit oefenen met uw therapeut. Zie onderaan de video van Nije Smellinghe hoe u dit ook goed kunt oefenen. 


Dragen TEK.
Het dragen van een goed aangemeten en passende therapeutische kous ( TEK) met een hoge drukklasse is een belangrijk en vaak onmisbaar onderdeel van goede therapie. 


Ademhalingsoefeningen.
Door een goede ademhalingstechniek en oefeningen kunt u de afvoer van lymfevocht verbeteren. 


Ontspanningsoefeningen.
Door ontspanningsoefeningen te doen beïnvloed u dat deel van het zenuwstelsel (vegetatieve systeem) dat de lymfeafvoer en de werking van het immuunsysteem verbetert. 


Spierpomp en andere oefeningen. 
Door het ritmisch aanspannen van spieren wordt de pompende werking van de lymfevaten verbetert. 


Zelf massage van lymfeklieren en lymfebanen.
Uw therapeut kan u leren hoe en waar u zelf de lymfeklieren en banen kunt stimuleren om de afvoer en werking te verbeteren.


Zorgen voor een goede conditie. 
Wanneer u in een goede conditie bent, voelt u zich beter, beweegt u gemakkelijker en werkt uw immuunsysteem beter. Dit draagt allemaal bij aan een betere lymfeafvoer. Sporten zorgt er voor dat u een spieren sterker worden en dat u leniger wordt. Waardoor bewegen makkelijker gaat.
Zoek een sport of bewegingsactiviteit die u leuk vindt. En zorg voor goede en deskundige begeleiding.


Oppassen voor overgewicht. 
Mensen met overgewicht hebben meer last van lymfoedeem. Het is belangrijk om op uw gewicht en uw voeding te letten. Beperk het gebruik van ongezonde suikers en vraag eventueel advies van een diëtist. 


Zaken die nadelig zijn voor lymfoedeem vermijden. 
Bewegen is goed, maar te zwaar belasten is nadelig. Vooral statische belasting is slecht; lange tijd stilstaan, lang lopen met een zware tas, zwaar tillen. Het dragen van te strakke kleding en bh belemmeren de afvoer. Winkelen met een zware schoudertas is niet goed. Berucht is ook lang achter de computer zitten. Wen u zelf aan om elk half uur uw houding te veranderen en even te bewegen. (Grote bewegingen maken ). 


Zelf meten en follow-up bij de oedeemfysiotherapeut. 
U kunt zelf de omvang meten met een centimeter en dit noteren. Wanneer er veranderingen optreden gaat u naar uw therapeut. Het is ook verstandig om een afspraak te maken hoe vaak u terugkomt voor een follow up bij uw therapeut. Misschien zijn er veranderingen die uw therapeut beter kan beoordelen of meten met geavanceerde apparatuur die u thuis niet hebt. 


Lid worden van patientenvereniging. 
NL NET is een patiëntenvereniging die zich inzet voor de belangen van lymfoedeem en lipoedeem patiënten. Hoe meer leden ze hebben, hoe meer ze kunnen bereiken bij zorgverzekeraars, fabrikanten enz. U kunt bij hun veel informatie vinden en ook ervaringen en tips uitwisselen met lotgenoten. U ontvangt dan ook hun blad : Lymfologica. 


door Laura Jansen 3 juni 2025
Wie zijn wij? Fysiohuis staat bekend als een praktijk die vooroploopt, we spelen in op de ontwikkelingen in de markt en kijken vooruit. We vinden het belangrijk om samen te werken met elkaar en met andere zorgverleners in het dorp en in de regio. Met als doel een gezond Bunschoten-Spakenburg. Wil je meer weten over hoe het is om te werken in het Fysiohuis, bekijk dan ons filmpje waarin onze collega's aan het woord zijn.
door Hylke Brouwer 23 mei 2025
Het is de laatste tijd veel in het nieuws, steeds meer mensen die overspannen zijn en/of een hoge (werk)druk ervaren. De meeste mensen zijn in het dagelijks leven bezig met het streven naar succes, productiviteit en het najagen van hun doelen. Hoewel ambitie en vastberadenheid mooie eigenschappen zijn, hebben we vaak de neiging om ons welzijn op de tweede plaats te zetten. Het belang van ontspanning en een goede nachtrust voor een goede gezondheid en het voorkomen van pijnklachten, wordt echter steeds duidelijker. In deze blog zullen we het belang van ontspanning en slaap voor onze gezondheid uitleggen en tips geven om dit te verbeteren.
door Laura Jansen 16 mei 2025
Sinds 12 mei maken wij gebruik van een nieuwe app genaamd HealthTrain. Als het goed is heb je een sms ontvangen met daarin de link om de nieuwe app te downloaden. Om afspraakherinneringen te blijven ontvangen is het belangrijk om deze nieuwe app te downloaden.
door Hylke Brouwer 11 april 2025
Hardlopen is enorm populair, steeds meer mensen beoefenen het en ook zijn hardloop evenementen steeds sneller uitverkocht. Hardlopen is o.a. populair omdat het makkelijk is om te doen, je koopt een paar schoenen en je kunt beginnen, het is lekker buiten en ook zeer sociaal als je het met anderen doet. Daarnaast heeft het zeer veel voordelen voor lichaam en geest, deze voordelen en effecten zal ik in deze blog verder toelichten!
door Jacqueline Vrieling 26 februari 2025
Een stijve nek als je wakker wordt? Plotselinge pijn in je nek als je omkijkt op de fiets? Pijn als je gaat sporten? Een pijnlijke of stijve nek kan behoorlijk lastig zijn: thuis, tijdens het werk of in je vrije tijd. Pijn in de nek komt veel voor en zien we ook veel bij ons in de praktijk. Klachten kunnen geleidelijk ontstaan in de loop van tijd of kunnen plotseling opkomen met een “verkeerde” beweging. Nekklachten kunnen soms uitstraling geven naar je hoofd en daarmee hoofdpijn geven. Ook komt het soms voor dat nekklachten uitstraling geven in de arm met daarbij mogelijk een slapend of tintelend gevoel.
door Laura Jansen 21 februari 2025
Marjolein studeerde fysiotherapie aan de Internationale Academie voor fysiotherapie en studeerde af in 1992. Zij heeft zich vooral gespecialiseerd in patiënten met chronische aandoeningen, zoals COPD.
door Hylke Brouwer 23 december 2024
Laura heeft inmiddels al een mooie “reis” binnen het Fysiohuis achter de rug, ze begon in 2009 als algemeen fysiotherapeut, werd praktijkmanager en vanaf 1 januari aanstaande wordt ze mede-eigenaar! In dit interview vertelt ze meer over deze reis en haar verdere ambities. 
door Hylke Brouwer 13 november 2024
In november en december kun je weer veranderen van zorgverzekeraar. Wil je volgend jaar goed verzekerd zijn voor fysiotherapie, dan loont het om verzekeringen te vergelijken. Ook weer belangrijk voor dit jaar is dat het Fysiohuis niet met iedere zorgverzekering een contract heeft afgesloten. Voor 2025 heeft het Fysiohuis voor fysiotherapie geen contract met A.S.R. en Salland zorgverzekering. Voor ergotherapie hebben we wel met alle verzekeraars een contract. In tegenstelling tot dit jaar hebben we volgend jaar wel weer een contract met ONVZ.
door Helga Muijs 18 oktober 2024
Lipoedeem is een chronische aandoening en treft voornamelijk vrouwen en begint vaak in de pubertijd, zwangerschap en/of overgang en is vaak een erfelijke aandoening. Cellen in het vetweefsel gaan zich in de benen onder invloed van hormonen ongecontroleerd delen, daardoor neemt het volume in de benen toe terwijl het bovenlichaam slank blijft. De meeste zwelling zit in de onderbenen, dijen, heupen en binnenkant van de knieën, terwijl de voeten juist niet gezwollen zijn. De benen (bovenbenen en/of onderbenen) voelen meestal pijnlijk en gezwollen aan en de klachten nemen vaak toe gedurende de dag en bij hogere temperaturen.
door Anne-Marie Hoeve 16 oktober 2024
“Gelukkig, de operatie is achter de rug. Dat was me wat zeg”. Met een sling om de schouder en arm, pijnstilling, verwijzing naar de schouderfysiotherapeut en enkele A4-tjes leefstijladviezen gaat de revalidatie beginnen. De orthopeed zie je na 6-8 weken ter controle. Oké, en nu? Op naar de fysiotherapeut! 
Meer berichten